Alles over de rol van de SAFe Practice Consultant (SPC)

De SPC houdt zich bezig met de voorbereiding en daadwerkelijke implementatie van verandering. Dat doet hij niet in zijn eentje. Wel zorgt hij dat het op de agenda van de organisatie komt, dat er een visie wordt gevormd en dat er werkelijk progressie is binnen de verbetering.

Om grote organisatorische veranderingen te realiseren, heeft de SPC verschillende verantwoordelijkheden die een breed gebied beslaan. Het gaat dan om:

• Inrichten van de nieuwe organisatie.
• Teams aanzetten tot continu verbeteren met onder andere het SAFe framework.
• Medewerkers helpen in hun nieuwe rol.
• Organisatie in beweging brengen.
• Iedereen betrekken en de goede richting opsturen.
• Met z’n allen werken volgens Lean en Agile principes.

Wil je weten welke toolkit er nodig is om dit als SPC succesvol op te pakken?

Om de rol toe te passen in de praktijk, is het goed om te beseffen waar je staat als SPC. Heb je al de nodige praktijkervaring, heb je pas net je training afgerond of wil je nog aan de training beginnen? Als een van de laatste twee het geval is, dan kunnen wij jou de volgende tips geven:

• Vorm de visie op verandering met behulp van iemand die wel ervaring heeft in de praktijk.
• Gebruik het Scaling Agile Compass om de juiste stappen te zetten.
• Besef dat je als SPC niet alle antwoorden hoeft te hebben. Je bent weliswaar de begeleider van Lean en Agile werken in een grote organisatie, maar dat betekent niet dat je alles moet weten.

De SPC helpt met het opzetten van de nieuwe structuur in de organisatie. Hiervoor zet je Agile Release Trains (ART) in en worden value streams gedefinieerd. Zo ontstaat er een kader op basis waarvan andere rollen invulling krijgen. Om met alle niveaus in gesprek te kunnen gaan, moet de SPC een krachtige change agent zijn. In die rol krijg je immers veel te maken met managers en leidinggevenden. Dat zijn de eerste gesprekpartners in het verandertraject. Vragen die onder andere worden behandeld:

1. Wat zijn onze value streams?
2. Waar gaan we onze ART opzetten?

Veel mensen kunnen met de juiste training wel SPC worden, maar het is niet vanzelfsprekend dat zij de juiste impact maken. Daar is een verandercoalitie voor nodig, bestaande uit mensen die een zekere invloed hebben. Als die ontbreekt, dan kan het online programma Scaling Agile Compass je begeleiden om verandering te bewerkstelligen vanuit een bottom-up veranderaanpak. Het uitgangspunt is altijd datgene wat belangrijk is voor de organisatie. Met het kompas kun je vervolgens gericht de juiste stappen zetten.

Binnen Lean en Agile werken is er een wildgroei aan terminologie. Vooral de rol van Scrum Master en die van SPC worden nog weleens met elkaar verward. De Scrum Master en SPC delen kenmerken, maar er zijn ook duidelijke verschillen. Beide rollen worden ingezet om de organisatie beter te maken en zorgen dat latente issues besproken worden. Ook beschikken beide over goede coachende eigenschappen. Toch kan iedereen die zichzelf coach wil noemen, dit zonder terughoudendheid doen. In de praktijk merk je al snel dat een SPC meer senioriteit krijgt dan een Scrum Master.

Vaak wordt de SPC gezien als een expert. Dat komt wellicht doordat je met de training tot SPC een kwaliteitsstempel krijgt: je bent niet alleen een coach, maar je hebt je ook grondig verdiept in hoe Lean en Agile werken in de organisatie wordt opgezet. De training is een onderbouwing van de kennis die je kunt toepassen in de praktijk. Tot slot richt de Scrum Master zich voornamelijk op teams, terwijl de focus van de SPC op de bredere organisatie ligt.

Agile Release Train (ART)

ART staat voor Agile Release Train. Dit is de benaming voor de teams-van-teams die het werk rondom een bepaald product of een bepaalde productgroep ontwikkelen en beheren. Zij brengen de value stream (waardestroom) voort en zitten allemaal bij elkaar in de ART. De ART is nooit groter dan 150 personen en wordt bij een hoger aantal gesplitst. Het gaat immers om samenwerkingsvormen waarin je elkaars naam moet weten. De meest logische omvang van de groep is tussen de 75 en 125. 50 is de ondergrens; anders heb je niet de extra overhead om SAFe te gebruiken.

Lean Portfolio

Als je veel dingen tegelijkertijd wilt, dan kun je dit beter organiseren via value streams en productgroepen in plaats van projecten. Werk wordt overzichtelijk gemaakt in een kanban. In een Lean Portfolio gaat het om korte cycli van bestuursmomenten en lering trekken uit beslissingen over werk binnen de value streams. Wanneer op portfolioniveau is besloten waarop wordt ingezet, werkt Productmanagement dit binnen de ARTs verder uit.

Tijdens de Program Increment (PI) planning maken de teams-van-teams het plan voor de komende iteraties. Dit gaat meestal om de komende tien tot twaalf weken. Doorgaans duurt zo’n PI-planning twee dagen. De business en de developers zijn hierbij aanwezig om een realistisch plan te maken. Dit wordt uitgewerkt, de risico’s worden bekeken en er worden meteen beslissingen gemaakt om deze te minimaliseren. Dit is het hart van Agile werken op schaal. Ook levert het feedback op voor investeringsbeslissingen op portfolioniveau.

Wanneer er wordt gesproken over het SAFe-kantelpunt, dan is er een noodzaak tot verandering. Het is eigenlijk het ‘tipping point’ in de implementatieroadmap. Dit kan door twee dingen komen:

1. Burning platform: er gaat iets echt niet goed, waardoor bijvoorbeeld het product niet meer werkt.
2. Leadership: het leiderschap ziet in dat er een veranderslag moet komen voor het voortbestaan van het product en/of de organisatie.

Om hiermee om te gaan, is er visievorming nodig. De SPC neemt hierin het voortouw, want hij heeft het volledige overzicht. De visie op verandering is echter waar het vaak misgaat. Zeker als een SPC geen praktijkervaring heeft, kan dit grote gevolgen hebben. Op een teams-van-teamsniveau kun je beter niet lukraak experimenteren. Het is daarentegen belangrijk om een solide fundament te leggen, zodat mensen de juiste taal met elkaar spreken.

Om als grote organisatie te veranderen, heb je iemand nodig die dit traject stuwt. Alleen zo kan er een continue beweging komen en hebben mensen houvast in de transformatie. In ieder geval één persoon moet het overzicht houden, ook op basis van grondige verdieping in de materie.

Dit is onderdeel van de vierdaagse SAFe Program Consultant opleiding van Gladwell Academy. Tijdens de eerste twee dagen leer je werken Lean en Agile werken met behulp van het SAFe-framework en de laatste twee dagen leer je over implementatie met behulp van de SAFe-roadmap. Die verdieping is een vereiste om richting aan de veranderende organisatie te geven. Het is onwenselijk dat mensen in een verandertraject los van elkaar hun eigen plan trekken. Het succes zit in een gezamenlijke manier van werken. Een goed opgeleide SPC heeft dit inzicht, kan dit groter opzetten, zorgt dat er focus is en ziet erop toe dat de verandering werkelijk een stap vooruit is. Verandering inzetten is namelijk heel makkelijk, maar verbeteren is veel moeilijker.

De SAFe Program Consultant (SPC) training van Gladwell Academy geeft je de inzichten om een grote organisatie te leiden in de Agile transformatie. Bekijk de training hier. Wil je verder lezen over het SAFe framework?