De vergelijking tussen LeSS en SAFe

LeSS en SAFe hebben hetzelfde doel maar een andere weg om er te komen. Beide frameworks richten zich op verbetering, waarin:

• LeSS diepgaande maar langzame vooruitgang belooft. Het biedt een leidende en uitdagende manier van experimenteren met enkele regels, principes en handleidingen. LeSS streeft ernaar dat de impact die wordt gemaakt, werkelijk meer Agility oplevert voor productontwikkeling. Grootste risico: LeSS heeft als startvoorwaarde dat er een structuurverandering wordt doorgevoerd, met daarna relatief weinig houvast om door te groeien. Hierdoor ontstaat het gevaar dat er niet met de verandering wordt gestart terwijl de wens er wel is.
• SAFe ruim aangepakte en snel toenemende verbeteringen realiseert. Het is gebaseerd op gespecificeerde patronen, werkwijzen en een stappenplan. Het framework werpt het net breed uit om vele Agile schaalvragen uit de markt te kunnen bedienen. Grootste risico: organisaties kunnen de taal van SAFe over de eigen structuur plakken zonder werkelijk te veranderen. Doordat het framework groeit in complexiteit kan het doel, Agility, uit het oog worden verloren.

SAFe heeft Agile opschalen voor ogen waarbij complexe organisaties zich kunnen herkennen in de portfolio-, programma- en teamlagen. SAFe verzamelt beproefde principes en werkwijzen rondom Lean en Agile werken en maakt deze beschikbaar voor groot publiek. LeSS streeft ernaar om de organisatie te simplificeren: minder rollen, processen en structuren. LeSS wil Lean en Agile werken scherp definiëren, ermee experimenteren en antwoorden op teamniveau extrapoleren naar grote productomgevingen.

Krachten van LeSS

• Opzetten van een organisatiestructuur richting Product met echte featureteams.
• Multiteam-aanpak. Tijdens meetings zoals bijvoorbeeld de backlog refinement ontstaat er een nieuwe mix tussen teams. De teams splitsen zich op om meer van elkaar te leren.
• Meer focus op en specificatie van hoe je komt tot Agile werken in een productomgeving.
• Zelforganisatie staat centraal. Wel wordt aanbevolen dat transformatie een bottom-up én top-down aanpak nodig heeft.

Krachten van SAFe

• Top-down benoemen van value streams waarin componententeams met elkaar worden verbonden. Bijvoorbeeld door middel van events zoals de Program Increment Planning.
• Sterke focus op decentrale units (Agile Release Trains) die samen het Lean Agile organisatie-ecosysteem moeten vormen.
• Ook voor andere onderwerpen, zoals Agile HR, worden stappen geboden waardoor de transformatie verder wordt geleid dan puur productontwikkeling.
• Zelforganisatie is een aanbevolen onderdeel. De SAFe-transformatie is goed aan te sturen op managementniveau.

Het is lastiger om met vijftig of meer mensen tegelijkertijd te veranderen, dan wanneer je met negen mensen bent. Scrum, bedoeld voor teams, is simpeler te hanteren dan LeSS en SAFe, die bedoeld zijn voor grote productorganisaties. Bij het duiden van wat iets is, wordt vaak teruggevallen op een dichotomie: het is goed of slecht, Agile of niet Agile, LeSS is niet SAFe. In realiteit zijn er meer dimensies, zodat je bij vergelijking minstens over een continuüm kunt spreken: meer of minder Agile. Hoewel er verschillen tussen de frameworks zijn, bouwt SAFe voort op Scrum, Kanban en XP net zoals LeSS dat ook doet. Dit wordt in kaart gebracht in onderstaande afbeelding.

Grootste verschillen

Tussen de frameworks zijn de volgende contrasten aan te wijzen:

1. Dean Leffingwell vergrootte met SAFe in 2011 op Amerikaanse manier de markt voor Agile werken in grote organisaties. Wie zo extravert in de arena van de complexe praktijk stapt, maakt meer schoonheidsfoutjes. Craig Larman en Bas Vodde pakten Agile schalen met LeSS voorzichtiger en preciezer aan. Deze keuze is wat introverter en levert ook een smallere impact op.
2. SAFe lijkt meer geschoeid op het Angelsaksische model waarbij democratisering van de organisatie een middel is om marktwaardig te blijven en de winst te vergroten. LeSS lijkt deze focus op winst te verleggen zodat meer respect voor de medewerker vanzelfsprekend wordt en zelfs winstgevender uitpakt voor de organisatie. Dit laatste is verenigbaar met het Rijnlandse bedrijfsmodel.
3. LeSS biedt een doordachte coherente aanpak van complexe productomgevingen, terwijl SAFe een complexer veelomvattend geheel aan Lean en Agile-principes, werkpatronen, trainingen en toolkits biedt.
4. LeSS is vanaf het begin consequenter in de Agile en vereenvoudigende aanpak, terwijl SAFe meer gradueel de mindset verandert.
5. SAFe biedt een brede aanpak, veelal op abstract niveau gecombineerd met een relatief prescriptieve benadering. LeSS biedt een beknoptere en specifieke aanpak, die toepasbaar is op basis van experimenten en systeemmodellering.
6. Binnen SAFe worden rollen zoals de PO vervormd omdat het aansluit op de huidige organisatie en de problemen die al spelen. Bij LeSS is er door de radicale benadering weinig tot geen vervorming en neemt het aantal rollen juist af. Dit zie je bijvoorbeeld terug in het aantal PO’s per productomgeving.
7. SAFe hanteert een lossere taal rondom Product Owners, componenten- en featureteams. LeSS is scherper op taalgebruik. Het begrip ‘featureteams’ hoort bijvoorbeeld bij end-to-end verantwoordelijke teams die uitwisselbare features beschrijven, bouwen, testen en opleveren. Wanneer de betekenis van een begrip verwatert door oneigenlijk gebruik, zet LeSS zich in om weer zuivere taal te gebruiken; in een SAFe-context wordt hier veel losser en makkelijker mee omgesprongen.

In bovenstaande afbeelding zijn LeSS en SAFe zo gevisualiseerd, dat SAFe het framework is voor kortetermijnverandering, aangevuld door LeSS voor langetermijnimpact. Als een organisatie moet kiezen tussen beide frameworks, dan helpt het om te starten bij een tool die in LeSS aangereikt wordt: system modelling. Zo kan systeemdenken worden toegepast. In beide frameworks komt dit aan de orde, maar in LeSS is dit preciezer uitgewerkt wat duidelijke handvatten geeft. Eigenlijk begin je altijd met het in kaart brengen van uitdagingen van de organisatie, dat is het startpunt. Vervolgens kunnen er grote stappen worden genomen om verandering in gang te zetten

SAFe-achtige structuren lenen zich goed voor dit soort breed in te zetten transformaties. LeSS kan aanvullend worden toegepast om de invulling van de structuren beter te specificeren en impact te vergroten. Kortom, brede en oppervlakkige veranderingen kunnen goed worden doorgevoerd met SAFe. Zodra er meer focus moet worden aangebracht en er een echte verandering nodig is, biedt LeSS de uitkomst.

Organisaties hoeven dus niet per se voor een van beide frameworks te kiezen, maar kunnen deze ook combineren. Dit sluit goed aan op de uitspraak van innovatiedeskundige Daniel Burrus: “It’s not either or, it’s both and more”.

Verder lezen over het Scaled Agile Framework (SAFe)? In dit artikel behandelt Abram de kritische vragen over SAFe.

Meer weten?

Wij bieden verschillende opleidingen aan op het gebied van SAFe. Dit varieert van business, faciliterende en technische opleidingen. Heb je interesse of wil je eerst meer weten? Neem dan gerust contact met ons op!